Trả lời câu hỏi mã số 250425-12 của Quý độc giả Vũ
Thị Minh Phương, (email: minh.connections@gmail.com) về kế
toán doanh thu và chi phí theo quy
định tại Thông tư 24/2024/TT-BTC ngày 17/4/2024 hướng dẫn Chế độ kế toán hành
chính, sự nghiệp, Bộ Tài chính có ý kiến như sau:
1. Về kế toán doanh thu
Tại Phụ lục I Thông tư
24/2024/TT-BTC quy định:
- Nguyên tắc
kế toán tài khoản 511- Doanh thu từ kinh phí NSNN cấp:
“Tài khoản này sử dụng để phản ánh doanh thu từ kinh phí
NSNN cấp cho hoạt động của đơn vị trong năm (trừ kinh phí NSNN giao nhiệm vụ,
đặt hàng, đấu thầu hoặc hỗ trợ thực hiện hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử
dụng NSNN của đơn vị sự nghiệp công lập), bao gồm:
a) Kinh
phí NSNN giao cho đơn vị trong năm có bản chất là kinh phí tự chủ tài chính:
….
- Kinh phí NSNN hỗ trợ chi thường xuyên trong năm của đơn
vị sự nghiệp công lập nhóm 3 sau khi đơn vị đã sử dụng nguồn thu sự nghiệp và
nguồn thu phí được để lại chi để thực hiện nhiệm vụ, cung ứng dịch vụ sự nghiệp
công thuộc danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN nhưng chưa bảo đảm chi
thường xuyên theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định số
60/2021/NĐ-CP; bao gồm cả trường hợp dự toán ngân sách giao cho đơn vị không
tách được phần hỗ trợ chi thường xuyên và kinh phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự
nghiệp công sử dụng NSNN;
- Nguyên tắc kế toán tài
khoản 531- Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ:
“1.2. Đối với đơn vị
sự nghiệp công lập, doanh thu phản ánh vào tài khoản này bao gồm:
a) Doanh thu từ dịch vụ sự nghiệp công sử
dụng ngân sách, bao gồm cả phần do đơn vị tự tổ chức thu và kinh phí cung cấp
hoạt động dịch vụ sự nghiệp công từ NSNN; trường hợp dự toán ngân sách được
giao không tách và nêu rõ được phần kinh phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự nghiệp
công sử dụng NSNN và hỗ trợ hoạt động chung của đơn vị thì không ghi nhận doanh
thu vào tài khoản này.
Căn cứ quy định nêu
trên, trong trường hợp dự toán NSNN được giao không tách và nêu rõ phần kinh
phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN và hỗ trợ hoạt động
chung của đơn vị của đơn vị thì đơn vị ghi nhận doanh thu trên Tài khoản 511-
Doanh thu từ kinh phí NSNN cấp. Việc hạch toán doanh thu đối với kinh phí NSNNN
cấp trong năm trên TK 511 được thực hiện theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu
không trao đổi (theo giao dịch có điều kiện và giao dịch không có điều kiện).
Trường hợp đơn vị tách
được kinh phí NSNN hỗ trợ hoạt động chung của đơn vị và kinh phí cung cấp hoạt
động dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN thì đối với phần kinh phí cung cấp hoạt
động dịch vụ sự nghiệp công từ NSNN phải hạch toán vào Tài khoản 531- Doanh thu
từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ. Việc hạch toán doanh thu trên TK 531
được thực hiện theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu trao đổi.
2. Về kế toán chi phí
Thông tư 24/2024/TT-BTC quy định nguyên tắc kế
toán tài khoản 612- Chi phí hoạt động giao tự chủ: “Tài khoản này chỉ áp dụng đối với cơ quan nhà nước và các đơn vị khác
không có hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ; dùng để phản ánh chi phí trong
kỳ của các hoạt động mà đơn vị được giao tự chủ tài chính, được khoán chi…. Các
đơn vị sự nghiệp công lập; đơn vị khác có hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ
phải sử dụng các tài khoản chi phí phù hợp (tài khoản 154, 641, 642,…) mà không
hạch toán chi phí vào tài khoản này.”
Do đặc
điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập là cung cấp dịch vụ công nên kế
toán phải phân bổ được chi phí cho hoạt động trực tiếp cung cấp dịch vụ và hoạt
động gián tiếp (quản lý chung) để đảm bảo cung cấp thông tin cho nhà quản lý,
phục vụ quản trị, điều hành các hoạt động trong đơn vị sự nghiệp công lập. Theo
đó, tại đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng các tài khoản liên quan đến hoạt động
sản xuất kinh doanh, dịch vụ (TK 154, TK 632, TK 641, TK 642) để phản ánh các
chi phí cho hoạt động giao tự chủ theo đúng nguyên tắc kế toán của từng tài
khoản (không sử dụng Tài khoản 612), trong đó:
+ Các
chi phí liên quan trực tiếp đến cung cấp dịch vụ sự nghiệp công (gồm chi phí
nguyên, vật liệu trực tiếp; chi phí nhân công trực tiếp; chi phí chung của bộ
phận trực tiếp cung cấp dịch vụ) được phản ánh trên TK 154- Chi phí sản xuất
kinh doanh, dịch vụ dở dang để phục vụ tính giá thành dịch vụ. Giá thành thực
tế của khối lượng dịch vụ đã hoàn thành cung cấp trong kỳ được kết chuyển từ TK
154 sang TK 632- Giá vốn hàng bán (bút toán Nợ TK 632/Có TK 154).
+ Chi
phí của các bộ phận quản lý các hoạt động chung của đơn vị được phản ánh trên
Tài khoản 642- Chi phí quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; …
3. Thông tư 24/2024/TT-BTC chỉ hướng dẫn phương pháp kế
toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu theo từng tài khoản kế toán, vì
vậy, đề nghị quý độc giả nghiên cứu nguyên tắc kế toán các tài khoản để đảm bảo
phản ánh đầy đủ số liệu theo nghiệp vụ phát sinh trên các tài khoản kế toán phù
hợp. Trường hợp nêu tại thư hỏi của độc giả, khi đơn vị rút dự toán NSNN để chi
tiêu cho các hoạt động, thì ngoài hạch toán trên tài khoản trong bảng, đơn vị
phải hạch toán đồng thời trên tài khoản ngoài bảng (ghi: Có TK 008-Dự
toán chi hoạt động (chi tiết)).
Trên đây là ý kiến của Bộ Tài chính, đề nghị độc giả nghiên cứu kỹ nội dung Thông tư 24/2024/TT-BTC để thực hiện đúng quy định./.
