
Lãnh đạo cơ quan quản lý bảo hiểm các nước thành viên ASEAN tại Hội nghị
Hội nghị đã nghe Ban thư ký ASEAN (ASEC) báo cáo về tình hình thị trường bảo hiểm ASEAN, báo cáo đánh giá thực trạng môi trường pháp lý theo 28 nguyên tắc cơ bản của Hiệp hội các nhà quản lý bảo hiểm quốc tế (IAIS), cập nhật thông tin về các thay đổi về cơ chế chính sách trong lĩnh vực bảo hiểm tại nước mình và thảo luận về những nội dung báo cáo nêu, cụ thể như sau:
1. Tình hình thị trường bảo hiểm khu vực ASEAN
Mặc dù tình hình kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn cũng như những bất ổn trong nước, thị trường bảo hiểm ASEAN tiếp tục tăng trưởng trong năm 2013. Doanh thu phí bảo hiểm khu vực ASEAN-6 tăng từ 73,4 tỷ USD năm 2012 lên 80,8 tỷ USD năm 2013 (Swiss Re 2014), tăng 9,5%, do sự gia tăng thu nhập và nhu cầu bảo hiểm cũng như sự gia tăng nhận thức về rủi ro.
Năm 2013, có tổng số 629 công ty bảo hiểm trong khu vực ASEAN, trong đó các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong các công ty bảo hiểm với tỷ lệ 64%, theo sau là các DNBH nhân thọ (25%), tái bảo hiểm chuyên nghiệp (7%), bảo hiểm hỗn hợp (3%), sở hữu nhà nước về bảo hiểm (1%).
Cùng với việc tăng doanh thu phí bảo hiểm, các thị trường bảo hiểm khu vực ASEAN còn tăng về quy mô tài sản nhưng ở mức thấp. So với năm 2012, tổng tài sản của thị trường bảo hiểm ASEAN năm 2013 tăng 10,5% đạt mức 398,38 tỷ USD so với 360,59 tỷ USD năm 2012. Tỷ lệ tăng trưởng này chủ yếu từ thị trường bảo hiểm nhân thọ, với tổng tài sản đạt 311,3 tỷ USD, chiếm 78,1% tổng tài sản. Tổng tài sản thị trường bảo hiểm phi nhân thọ đạt 87,1 tỷ USD.
Tỷ lệ phí bảo hiểm trên GDP và bồi thường trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ trong hầu hết các nước ASEAN đã được cải thiện trong năm 2013.
2. Môi trường pháp lý về kinh doanh bảo hiểm
So với năm 2013, chỉ có 2 nước tiến triển trong áp dụng chuẩn mực quản lý bảo hiểm thận trọng của IAIS, gồm Indonesia và Việt Nam.
Trong năm 2013, các nước thành viên ASEAN đều có nhiều tiến bộ trong việc đang ban hành các quy định pháp luật nhằm tăng cường công tác quản lý bảo hiểm thận trọng của cơ quan quản lý nhà nước về vốn và khả năng thanh toán đồng thời thúc đẩy công tác tự quản lý giám sát của doanh nghiệp tuân theo các chuẩn mực chung về quản trị doanh nghiệp.
3. Hoạt động của Học viện nghiên cứu và đào tạo bảo hiểm ASEAN
Tại Hội nghị, Học viện nghiên cứu và đào tạo bảo hiểm ASEAN (AITRI) đã báo cáo tình hình hoạt động từ năm 2001 đến năm 2014, cụ thể AITRI đã tổ chức 38 khóa đào tạo cho 925 các cán bộ quản lý bảo hiểm tại các nước thành viên ASEAN và có mở rộng cho một số nước ngoài khối ASEAN. Riêng năm 2014, AITRI đã tổ chức 4 khóa đào tạo theo các chủ đề: Giám sát từ xa, thanh tra tại chỗ; Đánh giá việc tuân thủ các nguyên tắc bảo hiểm do IAIS ban hành; Quản lý rủi ro doanh nghiệp để đảm bảo khả năng thanh toán; Quản lý giám sát bảo hiểm vi mô.
AITRI cũng đã báo cáo Hội nghị tình hình tài chính trong giai đoạn 2008- 2014, kế hoạch đào tạo và dự toán ngân sách trong năm 2015 với ưu tiên cho các hội thảo liên quan đến giám sát tập đoàn, quản trị doanh nghiệp, quản trị rủi ro và kiểm toán nội bộ. Hội nghị đã ghi nhận những nỗ lực của AITRI trong việc tổ chức các khoá đào tạo và việc chủ động kêu gọi các nguồn tài trợ. Theo dự kiến của AITRI, phí hàng năm mỗi của nước thành viên ASEAN tăng từ 9.000 USD lên 10.000 USD.
4. Các vấn đề khác
Hội nghị cũng dành thời gian để Ngân hàng Phát triển Châu Á trình bày về việc hỗ trợ kỹ thuật giúp các nước ASEAN nâng cao năng lực quản lý giám sát bảo hiểm thông qua tổ chức hàng năm 2 khóa đào tạo về việc tự đánh giá tuân thủ ICP, 01 khóa đào tạo về cơ sở dữ liệu bảo hiểm và Hội nghị bàn tròn cùng với Hội nghị AIRM.
Hội nghị đã nghe Ban Thư ký ASEAN (ASEC) cập nhật về triển khai “Chương trình các giải pháp tài chính và bảo hiểm nhằm giảm thiểu rủi ro thảm họa cho các nước ASEAN (ASEAN DRFI)” do Quỹ hợp tác Nhật Bản - ASEAN (JAIF) tài trợ với tổng số tiền là 499.395 USD. Giai đoạn 1 của Chương trình được thực hiện từ tháng 6/2014 đến tháng 6/2015, tập trung vào tăng cường năng lực bao gồm 3 hợp phần: (i) Xây dựng mô hình, đánh giá và cung cấp thông tin về rủi ro, (ii) Xây dựng năng lực phát triển chính sách công về DRFI, (iii) Xây dựng năng lực quản lý thông tin về DRFI. Trên cơ sở chia sẻ của các nước về thực tế bảo hiểm rủi ro thiên tai tại quốc gia, Hội nghị đã thống nhất việc từng nước xây dựng cơ chế bảo hiểm rủi ro thiên tai riêng và xác định nhu cầu hỗ trợ từ DRFI.
Trong khuôn khổ chương trình Hội nghị, Hội nghị Hội đồng cơ quan quốc gia ASEAN về thực hiện Nghị định thư số 5 lần thứ 15 (COB 15) và Phiên họp toàn thể giữa khối cơ quan quản lý và khu vực doanh nghiệp cũng đã được tổ chức.
Về thực hiện Nghị định thư số 5:
Đại diện Dự án hỗ trợ hội nhập khu vực ASEAN do EU tài trợ (Dự án ARISE) đã báo cáo tình hình triển khai trong năm 2014. Theo đó, Dự án sẽ hỗ trợ xây dựng phần mềm thử nghiệm thực hiện thủ tục hải quan cho hàng hóa quá cảnh và mua bảo hiểm xe cơ giới giữa 3 nước là Singapore, Malaysia và Thái Lan (dự kiến sẽ hoàn thành vào 31/10/2016) và bắt đầu triển khai vận hành từ ngày 01/11/2016.
Về cập nhật quy định về bảo hiểm TNDS bắt buộc: Các nước đã báo cáo tại Hội nghị những điểm thay đổi về bảo hiểm bắt buộc TNDS của nước mình, như: Thái Lan áp dụng việc bồi thường chi phí y tế ban đầu (không vượt quá 15.000 bahth) và bồi thường tổn thất về người do chết hoặc thương tật vĩnh viễn (35.000 bahth/người) mà chưa cần bằng chứng trong vòng 7 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu bồi thường.
Về tình hình hợp tác bảo hiểm bắt buộc TNDS chủ xe cơ giới theo Nghị định thư số 5:
- Trên cơ sở Biên bản ghi nhớ giữa ký giữa 4 nước (Việt Nam, Lào, Thái Lan và Campuchia) năm 2009, tiến trình hợp tác song phương Thái Lan và Lào trong việc cấp Thẻ Xanh là rất chậm, số lượng Thẻ Xanh được cấp rất ít do một số khó khăn như khác biệt về điều khoản và phạm vi bảo hiểm, thiếu cơ chế bắt buộc sử dụng Thẻ Xanh giữa các nước, thiếu sự hiểu biết trong của cộng đồng về hệ thống Thẻ Xanh. Theo thống kê của Thái Lan, số lượng xe qua lại biên giới nước này trong năm 2013 là gần 800 ngàn xe.
- Phía Việt Nam đã báo cáo Hội nghị việc ký kết Biên bản ghi nhớ về hợp tác bảo hiểm xe cơ giới qua lại biên giới với Campuchia vào tháng 4/2014 và hiện đang thảo luận những công việc cần làm cụ thể trong thời gian tới. Đồng thời cũng trao đổi riêng với Campuchia về những quy định liên quan của Việt Nam (tỷ lệ hoa hồng, phí bảo hiểm áp dụng...).
Hội nghị đã thống nhất các công việc cần làm trong thời gian tới:
- Thành lập Nhóm công tác COB và các nước thành viên Hội đồng bảo hiểm ASEAN (AIC) cử đại diện tham gia Ban chỉ đạo. Mục tiêu hoạt động của nhóm công tác là thúc đẩy triển khai các nội dung thống nhất của COB và phối hợp trong thực hiện. Nhóm công tác sẽ tổ chức cuộc họp đầu tiên vào tháng 3/2015 tại Thái Lan với nhiệm vụ: Xác định những khó khăn trong triển khai Nghị định thư số 5; Làm việc với Dự án ARISE để đẩy nhanh việc triển khai Nghị định thư số 5; Tăng cường hợp tác liên ngành (hải quan, giao thông vận tải) trong việc thực hiện những nhiệm vụ của COB trong quá trình triển khai Nghị định thư số 5.
- Mời các nhà quản lý tham gia họp Hội nghị COB và Nhóm công tác COB đề xuất tại Hội nghị COB 14 năm 2013 tại Đà Nẵng (Việt Nam).
- Cho phép các nước thành viên Hội đồng bảo hiểm ASEAN truy cập trang thông tin điện tử thử nghiệm hệ thống Thẻ Xanh hiện đang áp dụng giữa Lào và Thái Lan.

Toàn cảnh Hội nghị
Kết quả phiên họp toàn thể giữa khối cơ quan quản lý và khu vực doanh nghiệp
Đề xuất về hạn chế rủi ro trong đầu tư dài hạn của doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ (như điều chỉnh yêu cầu về khả năng thanh toán và ghi nhận kế toán phù hợp với tính chất dài hạn của tài sản và trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm; phát triển thị trường vốn trong nước và dành ưu tiên cho doanh nghiệp bảo hiểm mua các loại trái phiếu mới phát hành; ưu đãi thuế đối với tiết kiệm dài hạn...).
Đề xuất về hài hòa hóa các quy định trong bảo hiểm phi nhân thọ; khuyến khích trao đổi song phương làm cơ sở cho hợp tác đa phương; nghiên cứu khả năng cung cấp dịch vụ qua biên giới đối với bảo hiểm vận chuyển đường biển và đường hàng không; đề xuất với cơ quan quản lý về giáo dục và tài chính của quốc gia cho phép các trường đại học sử dụng cổng thông tin về quản lý rủi ro và thảm họa ASEAN (CARMA); xây dựng mô hình rủi ro thảm họa của ASEAN để phát triển Quỹ (Pool) bảo hiểm thiên tai; tăng cường bảo vệ khách hàng và hợp tác hội nhập trong khu vực.
Đề xuất của Nhóm nghiên cứu về thảm họa thiên nhiên (ANDREW):
- Khuyến khích các Hiệp hội bảo hiểm, các doanh nghiệp, trường đại học, cơ quan chính phủ tham gia nghiên cứu, chia sẻ thông tin về mô hình thảm họa, số liệu thống kê về thảm họa thông qua trang thông tin điện tử về quản lý rủi ro thảm họa ASEAN (CARMA); báo cáo về thảm họa theo mẫu chung thống nhất về rủi ro, bồi thường, tiến tới sử dụng bản đồ số hóa định vị.
- Phát triển mô hình rủi ro động đất của ASEAN, làm công cụ đo lường mức độ rủi ro, chi phí, tiến tới xây dựng Quỹ thiên tai (Cat Pool) của ASEAN.
Singapore, Malaysia, Thailand, Indonesia, Philippines, và Việt Nam